Op 15 november 2023 nam demissionair staatssecretaris van Cultuur en Media Gunay Uslu het rapport ‘Fair Pay dichterbij. Meerkosten van Fair Pay in de culturele sector, 2022’ in ontvangst. PPMC Economisch Advies heeft dit onderzoek uitgevoerd in opdracht van Kunsten ’92.
De vraagstelling van het onderzoek luidt: Wat zijn de (minimale) meerkosten van Fair Pay in 2022 bij meerjarig of projectmatig door het Rijk of één van de cultuurfondsen gesubsidieerde culturele organisaties, uitgaande van het huidige culturele aanbod? Met (minimale) meerkosten van Fair Pay bedoelen we de meerkosten die in 2022 gemoeid zijn met het ongedaan maken van de afwijkingen van Fair Pay gegeven de huidige cao’s en beloningsrichtlijnen.
Resultaten
De meerkosten van Fair Pay in het onderzochte deel van de culturele sector bedragen (afgerond) € 29,2 mln. (loon- en prijspeil 2022). De meerjarig gesubsidieerde organisaties in de acht onderscheiden culturele deelsectoren zijn samen goed voor € 17,8 mln. aan meerkosten. De projectmatig gesubsidieerde organisaties nemen daarnaast € 11,3 mln. voor hun rekening.
De uitkomsten laten zien dat culturele organisaties de afgelopen jaren stappen hebben gezet om Fair Pay te realiseren. Vergeleken met 2019 zijn de relatieve meerkosten van meerjarig gesubsidieerde organisaties gedaald van 4,1% naar 2,7%. Dat is geen reden om tevreden achterover te leunen, te meer omdat Fair Pay voor veel vooral kleine organisaties op dit moment nog niet haalbaar is. De lonen in cao’s en beloningsrichtlijnen in de culturele sector blijven bij krapte aan financiële middelen bovendien duidelijk achter bij de lonen in het bedrijfsleven en de overheid. Daardoor verzwakt de arbeidsmarktpositie van de culturele sector en zijn in de in het rapport gepresenteerde meerkosten te beschouwen als een minimumschatting. Het goede nieuws is dat Fair Pay dichterbij komt doordat demissionair staatssecretaris Uslu van OCW € 34,1 mln. structureel beschikbaar heeft gesteld om Fair Pay in de nieuwe Cultuurnotaperiode te realiseren.
Onderzoeksaanpak
In dit onderzoek naar de meerkosten van Fair Pay is gebruikt gemaakt van een uniforme methode gebaseerd op een combinatie van een gerichte interactieve informatie-uitvraag en een praktijkonderzoek met diepte-interviews bij een representatieve steekproef van culturele organisaties. In alle onderzoeken stratificeren we de steekproef naar deelsector en grootteklasse. Het praktijkonderzoek wordt steeds ondersteund door een empirische analyse op basis van kwantitatieve informatie over de (personele) lasten uit jaarrekeningen (verantwoordingsgegevens) en andere bronnen om de resultaten te kunnen op schalen naar landelijk niveau.
